Wymiana licznika na dwukierunkowy – dlaczego to takie ważne?

Właściciele gospodarstw domowych lub firm posiadających w Polsce mikroinstalacje produkujące energię z odnawialnych źródeł są prosumentami i mogą się rozliczać zgodnie z systemem opustów (potocznie zwanym net meteringiem). Co zrobić, by w pełni korzystać z instalacji fotowoltaicznej i czemu służy wymiana licznika po montażu instalacji?

Licznik dwukierunkowy – fotowoltaika i system opustów

Zgodnie z ustawą o OZE posiadacze mikroinstalacji fotowoltaicznych jako prosumenci są jednocześnie producentami i konsumentami wytwarzanej energii. Instalacja, która produkuje energię ze słońca, generuje nadwyżki, które trzeba magazynować. W Polsce takim systemem magazynowania (on-grid) jest sieć zakładu energetycznego. Oczywiście jest także możliwość kupienia własnego magazynu (off-grid).

Czysta energia, która powstaje dzięki modułom fotowoltaicznym, jest na bieżąco zużywana przez urządzenia elektryczne podłączone do instalacji elektrycznej w budynku, a nadwyżki prądu trafiają do zakładu energetycznego. Odbieramy je, gdy instalacja nie pracuje (np. w nocy lub podczas pochmurnego dnia). By możliwy był przesył i odbiór nadwyżek, potrzebny jest licznik dwukierunkowy. Należy pamiętać, że przesłane nadwyżki odebrać możemy w 70% (dotyczy instalacji powyżej 10 kWp, do 50 kWp) lub 80% (dotyczy instalacji poniżej 10 kWp). Pozostała część pozostaje w zakładzie energetycznym.

Zgodnie z zasadą net meteringu na odbiór wytworzonej i przesłanej do zakładu energetycznego prądu, mamy rok. Rachunki za energię elektryczną są rozliczane tak jak przed zainstalowaniem fotowoltaiki – np. w cyklu miesięcznym, dwumiesięcznym czy półrocznym. Uwarunkowane to jest zapisem w umowie kompleksowej ze sprzedawcą energii.

Jak działa licznik dwukierunkowy?

W przypadku tradycyjnej instalacji elektrycznej standardowo montowany jest licznik jednokierunkowy. Służy on zliczaniu energii, którą pobieramy z sieci energetycznej. Zasada działania licznika dwukierunkowego jest podobna. Różnica polega na tym, że zlicza on nie tylko energię, którą pobieramy z sieci energetycznej, ale również tę, którą do niej przesyłamy.

Co zrobić, by korzystać w pełni z instalacji fotowoltaicznej? Po zamontowaniu modułów fotowoltaicznych, podłączeniu ich do inwertera i zainstalowaniu odpowiednich zabezpieczeń AC i DC, należy złożyć dokumenty zgłaszające naszą instalację do OSD (Operator Systemu Dystrybucyjnego). Kolejnym krokiem jest zaktualizowanie z zakładem energetycznym umowy kompleksowej (czyli takiej, w której prosument wytwarza energię z OZE, na potrzeby własne, a nadwyżki przekazywane są do zakładu energetycznego zgodnie z system opustów). Następnie zakład energetyczny ma obowiązek w ciągu 30 dni wymienić licznik jednokierunkowy na licznik energii dwukierunkowy. Koszt wymiany pokrywa dostawca energii. To pomiarowo-rozliczeniowe urządzenie montowane jest w tym samym miejscu, w którym wcześniej znajdował się licznik jednokierunkowy.

Licznik dwukierunkowy podstawą bilansu energetycznego

Licznik dwukierunkowy usprawnia rozliczenie magazynowanej energii w systemie on-grid. Jest on niezbędny do prawidłowego obliczenia energii przesyłanej między dostawcą i odbiorcą. Jednostką służącą do rozliczeń pobranej i oddanej energii do zakładu energetycznego są kWh. Przeglądając rachunki z zakładu energetycznego, właśnie na tę informację, czyli ilość pobranych i oddanych jednostek (kWh), powinniśmy zwrócić uwagę. Jeżeli instalacja fotowoltaiczna została dobrana prawidłowo pod zużycie energetyczne, moduły nie są zacienione, a licznik dwukierunkowy działa prawidłowo, energia powinna się bilansować. Wówczas nie będziemy płacić za zakup energii elektrycznej, a na rachunkach pozostaną tzw. opłaty stałe.

Co zrobić, jeśli pomimo prawidłowego montażu modułów, falownika i licznika po kilku miesiącach przychodzą rachunki za zakup energii? Problemem może być źle zgłoszony okres rozliczeniowy. Należy bowiem pamiętać, że zgłaszając mikroinstalację do zakładu energetycznego, należy podać odpowiedni, najlepiej roczny, okres rozliczeniowy. Są bowiem miesiące, kiedy instalacja wytwarza więcej energii, bo np. dzień jest dłuższy (okres wiosenno-letni). Energia wyprodukowana w tym czasie będzie balansowała niedobory energii w okresie jesienno-zimowym.

Wymiana licznika na dwukierunkowy jest niezwykle ważna i niezbędna do podłączenia instalacji. Gdyby została uruchomiona z jednokierunkowym licznikiem elektronicznym, nadmiar energii wysyłany do sieci licznik zarejestrowałby jako energię pobraną z zakładu energetycznego. Efektem byłby większy rachunek.